ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

                                      




        **Οι σημειώσεις δεν αντικαθιστούν το βιβλίο

      ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 














Διοίκηση (υπό οργανική έννοια): Φορείς που ασκούν τη διοικητική λειτουργία

• Το διοικητικό δίκαιο περιλαμβάνεται στο Δημόσιο Δίκαιο
• Κανόνας δικαίου: γενική και αφηρημένη ρύθμιση (με υποχρεωτικό χαρακτήρα) της συμπεριφοράς των μελών της κοινωνίας
• Έννομη τάξη: σύνολο κανόνων που ρυθμίζουν την κρατική οργάνωση

ΚΑΝΟΝΕΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ: περιλαμβάνει τους κανόνες που ρυθμίζουν τις σχέσεις μεταξύ οργανισμών ως φορέων δημόσιας εξουσίας (σχέσεις όπου το ένα μέρος μπορεί μονομερώς να επιβάλλει τη βούλησή του)

ΚΑΝΟΝΕΣ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ: σχέσεις μερών/φορέων χωρίς νομικά ισότιμη βούληση. Τέτοιος φορέας μπορεί ακόμα και να είναι και όταν ο φορέας δημόσιας εξουσίας λειτουργεί ως ιδιώτης.

ΣΧΕΣΗ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ-ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

1. Συνταγματικό: κανόνες προστασίας δικαιωμάτων πολιτών έναντι της κρατικής εξουσίας και περιλαμβάνει την οργάνωση του κράτους.
2. Διοικητικό: κανόνες που περιλαμβάνουν την οργάνωση της εκτελεστικής εξουσίας-της διοίκησης
3. Συνταγματικό: περιέχει σημαντικές πολιτικές αποφάσεις
4. Διοικητικό: περιέχει θέματα τεχνικού χαρακτήρα
5. Συνταγματικό: ρυθμίζει τη συμπεριφορά όλων των κρατικών οργάνων
6. Διοικητικό: ρυθμίζει τη συμπεριφορά όλων των διοικητικών οργάνων
7. Συνταγματικό: περιλαμβάνει πολλά και γενικά ζητήματα
8. Διοικητικό: είναι πιο εξειδικευμένο

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το μεν Συνταγματικό να εμφανίζεται με σταθερότητα ενώ το διοικητικό μεταβλητότητα αφού οι οικονομικές-κοινωνικές-πολιτικές-τεχνολογικές συνθήκες συνεχώς αλλάζουν.

Το διοικητικό δίκαιο είναι αναγκαίο για τη ρύθμιση των σχέσεων και την οργάνωση της διοίκησης. Αυτό γιατί έτσι το κράτος εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και από την άλλη προστατεύεται ο πολίτης από τη νομικά μη ισότιμη επιβολή της βούλησης του κράτους.

ΔΙΟΙΚΗΣΗ: 1) Ως δραστηριότητα-λειτουργική άποψη

                   2) Ως φορέας δραστηριότητας-οργανική άποψη

1. ΩΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΨΗ

Αποβλέπει στη διευθέτηση υποθέσεων ιδιωτικής ή δημόσιας φύσεως με σκοπό την ικανοποίηση των δημοσίων αναγκών. Η διάκριση ιδιωτικής και δημόσιας φύσεως κρίνεται με βάση το σκοπό των υποθέσεων:

-      δημόσιες υποθέσειςà εξυπηρέτηση δημοσίου συμφέροντος

-      ιδιωτικές υποθέσειςà κέρδος

2 ΕΙΔΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΩΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ:

α) ΚΥΡΙΑΡΧΙΚΗ: η διοίκηση στην πιο συνήθη της μορφή, δηλαδή η εκδήλωση της κρατικής εξουσίας, π.χ. άμυνα, δημόσια τάξη, υγεία, παιδεία

Με κριτήρια:

-      την ένταση της επέμβασης στην ιδιωτική σφαίρα

-      το σκοπό της επέμβασης

-      τη φύση των καθηκόντων

η κυριαρχική διοίκηση διακρίνεται:

1.   σε περιοριστική διοίκηση (αστυνομικός ρόλος)à τήρηση τάξης και συλλογής φόρων με μέσα καταναγκασμού

2.   σε παροχική διοίκησηà εξασφάλιση στοιχειωδών αγαθών προς τους πολίτες ακόμη και με ζημία του κράτους με μέσα δημοσίου δικαίου (όχι σκοπός το κέρδος, κράτος-δωρητής)

3.   σε ρυθμιστική διοίκησηà έχει χαρακτήρα προγραμματιστικό-συντονιστικό της εμπορίας με σκοπό την ενθάρρυνση της ιδιωτικής πρωτοβουλίας για εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντοςà σύμπραξη κράτους-ιδιωτών. Το κράτος παρέχει την άδεια άσκησης κοινωφελούς δραστηριότητας υπό ορισμένους όρους και την ρυθμίζει

β) ΣΥΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ: η διοίκηση ως δραστηριότητα στα πλαίσια της ιδιωτικής εμπορίας, υποβάλλεται δηλαδή στους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης.

Σκοποί της συναλλακτικής δραστηριότητας:

1.   άμεσος: κέρδος

2.   έμμεσος: εξυπηρέτηση δημοσίου συμφέροντος

Η δραστηριότητα αυτή διέπεται από τους κανόνες του ιδιωτικού δικαίου αλλά όχι απόλυτα (μικτό δίκαιο)

2.ΩΣ ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ-ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΑΠΟΨΗ (δηλαδή φορείς της διοικητικής λειτουργίας τα διοικητικά όργανα)

Τα διοικητικά όργανα εντάσσονται σε ευρύτερες κατηγορίες νομικών προσώπων:

-      ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ (ΝΠΔΔ)

Πρόκειται για νομικά πρόσωπα που διαθέτουν  σύνολο περιουσίας και νομική προσωπικότητα. Σκοπός τους είναι η εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος διαθέτοντας δημόσια εξουσία. Είναι γεγονός ότι υπάρχουν πολλά ΝΠΔΔ. Αυτό συμβαίνει γιατί απαιτείται αποσυμφόρηση της κρατικής δραστηριότητας αλλά και κατανομή των εκφάνσεων του δημοσίου συμφέροντος.

Πχ ΝΠΔΔ ΟΤΑ Επιμελητήρια Δικηγορικοί σύλλογοι

Ωστόσο με τη διεύρυνση της διοίκησης, είναι δυνατόν το δημόσιο συμφέρον να εξυπηρετείται και από ΝΠΙΔ (πχ ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΛΤΑ, Ολυμπιακή)

Τα ΝΠΙΔ ιδρύονται με νόμο και με περιουσιακά στοιχεία του κράτους. ΔΕΝ ασκούν όμως δημόσια εξουσία και διέπονται από το μικτό δίκαιο:

1. Ισχύουν κατ’ αρχήν οι κανόνες του ιδιωτικού δικαίου
2. αλλά επωφελούνται από προνόμια δημόσια
3. και υπόκεινται σε συνταγματικό έλεγχο

Διοίκηση υπό οργανική έννοια= Δημόσιος Τομέας= ΝΠΔΔ+ ΝΠΙΔ με σκοπό την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος

ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΔΙΦΥΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ:

Πρόκειται για ΝΠΙΔ που δραστηριοποιούνται με σκοπό το κέρδος γι’ αυτό και διέπονται από το κοινό ιδιωτικό δίκαιο της εμπορικής δραστηριότητας. Ωστόσο ως προς ορισμένες πράξεις λειτουργούν με προνόμια δημόσιας εξουσίας άρα διέπονται από το δημόσιο δίκαιο και οι διαφορές που προκύπτουν υπάγονται στα διοικητικά δικαστήρια εφόσον λειτουργούν  ως διοικητικά όργανα που εκδίδουν διοικητικές πράξεις.

Πχ ΔΕΗ ως το 2001à από τη μία επιχειρηματική δραστηριότητα με σκοπό το κέρδοςà ΝΠΙΔ

Από την άλλη φορέας ασφάλισης εργαζομένωνà ΝΠΔΔ

Πχ οργανισμοί λιμένωνà από τη μία διαχείριση λιμένωνà ΝΠΙΔ

Από την άλλη à καθορισμός τέλους ελλιμενισμούà ΝΠΔΔ (διοικητική πράξη)

Ratio ύπαρξης πλάσματος: ΔΙΑΣΩΣΗ ΟΡΓΑΝΙΚΟΥ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ

Είναι αδιανόητο στην ελληνική έννομη τάξη να εκδίδονται διοικητικές πράξεις από ΝΠ που στην ιδρυτική τους πράξη δεν είναι ΝΠΔΔ.

Πχ ΕΚΕΠΥΣà διαχείριση κοινοτικών κονδυλίων ως προς την εργασιακή απασχόληση με δια βίου εκπαίδευση (ΝΠΙΔ)

Άσκηση ελέγχου στα ΚΕΚ για το αν πληρούν τις προϋποθέσεις χρηματοδότησηςàδημόσια εξουσία (ΝΠΔΔ)

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ

Πρόκειται για διοικητικά όργανα που εντάσσονται σε ΝΠ του δημοσίου αλλά ΔΕΝ υπόκεινται-εντάσσονται στην διοικητική ιεραρχία. Ελέγχονται από τα διοικητικά δικαστήρια.

Πχ αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων

ΕΥΡΥΤΕΡΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ

-      ΝΠ που ανήκαν στο Δημόσιο Τομέα, εξήλθαν αυτού αλλά ως προς ορισμένα στοιχεία εξακολουθούν να δεσμεύονται από το Δημόσιο

-      Κοινωφελή ιδρύματα του ΑΚ

-      Τράπεζες ή Α.Ε. στις οποίες το δημόσιο έχει την πλειοψηφία των μετοχών

-      Θυγατρικές αυτών

Το διοικητικό δίκαιο διέπει τη λειτουργία των

ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ: 1)από λειτουργική άποψη

                                    2)από οργανική άποψη

1. ΑΠΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΑΠΟΨΗ

Η δραστηριότητα που έχει ως αντικείμενο την παροχή αγαθών και υπηρεσιών που εξυπηρετούν ζωτικές ανάγκες

Ποιος την ασκεί;

ΝΠΔΔ+ ΝΠΙΔ+ ιδιώτες κατόπιν ανάθεσης ή σύμβασης με δημόσιο (εποπτεία κράτους)

Πχ ταχυδρομική διανομή, προστασία περιβάλλοντος, υγεία, συγκοινωνίες, εκπαίδευση

Γενικές αρχές που διέπουν τη δημόσια υπηρεσία από λειτουργική άποψη:

1. Αρχή συνεχούς και αδιάλειπτης λειτουργίας των υπηρεσιών (άρθρο 23§2 Συντάγματος)
2. Αρχή της προσαρμοστικότηταςà ο φορέας προσαρμόζει την υπηρεσία/παροχή στις εξελίξεις
3. Αρχή της οικονομικότηταςà η υπηρεσία τελείται με όσο το δυνατόν μικρότερη θυσία των ιδιωτών. Δηλαδή να προσφέρεται στα όρια του κόστους. Ο φορέας της υπηρεσίας να μην αποκτά κέρδος από την άσκησή της.
4. Αρχή της καθολικής υπηρεσίαςà τα αγαθά να παρέχονται σε όλους ανεξαιρέτως και ανεξάρτητα από το που κατοικούν στην επικράτεια (στα πλαίσια εξασφάλισης ενός minimum αγαθών).
5. Αρχή ισότηταςà ίση πρόσβαση στην παροχή αγαθών/υπηρεσιών

2. ΑΠΟ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΑΠΟΨΗ

Οι δημόσιες υπηρεσίες υπάγονται στον ιεραρχικό έλεγχο ανώτερων διοικητικών οργάνων.

Από οργανική άποψη με τον όρο «δημόσια υπηρεσία» εννοούμε τον φορέα. Το δομημένο δηλαδή σύνολο φορέων και μέσων προς εξυπηρέτηση δημοσίου σκοπού και συμφέροντος, ή επίσης πρόκειται για τον οργανωτικό σχηματισμό του δημοσίου που αποτελείται από διοικητικά όργανα, φυσικά πρόσωπα και περιουσιακά μέσα με στόχο την επίτευξη του σκοπού του με μέσα δημόσιας εξουσίας.

-      Ο οργανωτικός αυτός σχηματισμός είναι μικρότερος του ΝΠ και μεγαλύτερος των διοικητικών οργάνων, πχ υπουργείο-τμήμα κράτους, λύκειο-τμήμα κράτους

-      Η δημόσια υπηρεσία υπό οργανική έννοια αποτελεί τμήμα ενός ΝΠΔΔ

-      Η δημόσια υπηρεσία υπό οργανική έννοια δεν απολαμβάνει αυτοδιοίκησης, πχ νοσοκομείοà δεν είναι δημόσια υπηρεσία αλλά ΝΠΔΔ γιατί διαθέτει αυτοδιοίκηση, οικονομική αυτοτέλεια, ενώ ασκεί εποπτεία και όχι έλεγχο

ΦΟΡΕΑΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ: ΝΠΔΔ ή ιδιώτης που κατόπιν σύμβασης παρέχει τη δημόσια υπηρεσίαà σύμβαση παραχώρησης

-      Λειτουργική άποψηà δεν καλύπτει τη ρυθμιστική διοίκηση

-      Οργανική άποψηà δεν καλύπτει τα ΝΠΔΔ που αποτελούν τον δημόσιο τομέα

ΛΥΚΕΙΟà οργανωτικός σχηματισμός: 1)πρόσωπα

                                                         2)όργανα

                                                         3)περιουσιακά στοιχεία

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ

Σημαντικότατη έννοια γιατί γύρω από την έννοιά της συγκεντρώνεται η δικαστική προστασία

Απολυτήριο, πτυχίο, πρόστιμοà διοικητικές πράξεις

Διοικητική πράξη= Νομική πράξη (όχι υλική ενέργεια)

Πχ αποκομιδή σκουπιδιώνà υλική και όχι διοικητική πράξη (δε σκοπεύει στη μεταβολή ορισμένης έννομης σχέσης)

ΑΡΑ:

ΔΠ= νομικές πράξεις με σκοπό να επιφέρουν ορισμένες έννομες συνέπειες: 1)δικαιώματα, πχ άδεια οδήγησης

                             2)υποχρεώσεις, πχ πρόστιμο

                             3)δημιουργία-τροποποίηση-κατάργηση    έννομων σχέσεων, πχ διορισμός Δ.Υ.

Κλασική σκέψη (κρατούσα): η έννοια της δ.π. εμπεριέχει μονομερή δήλωση βούλησης

Γενική αρχή αστικού δικαίουà δήλωση βούλησης= εκδήλωση ιδιωτικής προσωπικής αυτονομίας-άσκηση ελευθερίας

ΑΛΛΑ ΣΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟà δήλωση βούλησης= η δημόσια διοίκηση δεν απολαμβάνει απόλυτης ελευθερίας αλλά δεσμεύεται από το Σύνταγμα και τους νόμουςà αρχή νομιμότητας

Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΔΡΑ ΜΟΝΟ ΟΤΑΝ ΕΧΕΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ!!!

Κριτήριο δήλωσης βούλησης: εξωτερικεύεται με γνώμονα ορισμένο ιδιωτικό συμφέρον

Κριτήριο δήλωσης βούλησης διοίκησης: εξωτερικεύεται μόνο για να καλύψει τους σκοπούς του νόμου και για την εξυπηρέτηση δημοσίου συμφέροντος

Πχ κατεδάφιση αυθαίρετου: αυτή καθ’ αυτή είναι υλική ενέργεια αλλά συνήθως προηγείται αυτής συναφής διοικητική πράξη (η υλική ενέργεια δεν προσβάλλεται δικαστικά)

ΔΠ: 1)νομική πράξη (όχι υλική)

      2)προέρχεται από κρατική διοικητική αρχή

Α. Οργανικό κριτήριο

àδιοικητική πράξη που προέρχεται μόνο από όργανο της διοίκησης

ΣτΕ: η διάσταση αυτή καταδεικνύεται στο 95§1 εδ. α’

Κράτος: όχι ιδιώτης

Πολλές φορές όμως τα όρια αυτής της διάκρισης είναι συγκεχυμένα

!πχ απόφαση ΔΕΗ για διακοπή ρεύματος: συνιστά βέβαια νομική πράξη αλλά δεν πληρούται το υποκειμενικό οργανικό κριτήριο. Κατά τη νομολογία ΣτΕ διοικητική αρχή είναι μόνο τα όργανα του κράτους, δημόσιο και όργανα ΝΠΔΔ (φορείς δημόσιας εξουσίας)

ΟΤΕ, ΔΕΗ, κτλà ελέγχονται από το κράτος αφού ο αρμόδιος υπουργός έχει μετοχές

Β. Λειτουργικό κριτήριο

Αρκεί η πράξη να είναι διοικητική ως προς τη φύση της και όχι ιδιωτική. Το παραπάνω πχ θα άλλαζε. Το υποκείμενο που την εκδίδει δεν ενδιαφέρει.

ΚΡΑΤΟΥΝ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΟΡΓΑΝΙΚΟ ΚΡΙΤΗΡΙΟ

3) Διοικητικές πράξεις εκδίδουν μόνο οι κρατικές διοικητικές αρχές (της εκτελεστικής εξουσίας) και όχι οι κρατικές αρχές των άλλων 2 εξουσιών

àΑκόμη και όταν όργανα άλλης εξουσίας εκδίδουν πράξεις φύσεως διοικητικής, δεν είναι διοικητικές πράξεις

Πχ ανώτατο ειδικό δικαστήριο που παύει- ελέγχει δικαστικούς

ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ: Όλες θεωρούνται ότι εκδίδουν διοικητικές πράξεις και προσβάλλονται στα διοικητικά δικαστήρια. Εντάσσονται στη διοικητική (εκτελεστική) εξουσία. Πάντως. Εκδίδουν εκτελεστές πράξεις (διοικητικές πράξεις).

Κατ’ εξαίρεσιν οι πράξεις του Προέδρου της Βουλής προς το προσωπικό της (πειθαρχικές ποινές, παύση, υποβιβασμός, αποτελούν διοικητικές πράξεις) παρόλο που εντάσσεται στη νομοθετική εξουσία.

àΟι υπουργικές κανονιστικές πράξεις είναι διοικητικές πράξεις

àΤα προεδρικά διατάγματα είναι διοικητικές πράξεις

!Οι κυβερνητικές πράξεις του ΠτΔ (απονομή χάριτος, εξωτερική πολιτική) ή των υπουργών δεν είναι διοικητικές πράξεις (κυβερνητικές είναι και οι πράξεις που αναφέρονται στις σχέσεις μεταξύ των συνταγματικών οργάνων πχ διάταγμα διάλυσης βουλής)

Η απόφαση παύσης μητροπολίτη από την Ιερά Σύνοδο είναι διοικητική πράξη;

Η Εκκλησία της Ελλάδος συνιστά διοικητική αρχή;

Στην Ελλάδα, η Εκκλησία αποτελεί ΝΠΔΔ. Επομένως οι πράξεις υπηρεσιακής διαχείρισης προσωπικού αποτελούν διοικητικές πράξεις. Αντίθετα, πράξεις με πνευματική φύση δε συνιστούν διοικητικές πράξεις (πχ απόφαση μητροπολίτη για απόρριψη κάποιας άποψης ως υβριστικής)

Ελλάδαà1)Ελλαδική εκκλησία

               2)Εβραϊκές κοινότητες

               3)Μουσουλμανική μειονότητα Δυτικής Θράκης

Άγιον Όρος: τα όργανά του δεν μπορούν να προσβληθούν ενώπιον του ΣτΕ. Οι πράξεις που εκδίδουν δεν είναι διοικητικές. Η πράξη διορισμού όμως του διοικητή του Αγίου Όρους από το ελληνικό κράτος είναι διοικητική πράξη.

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΑ:1)ΣτΕ

                                        2)Διοικητικά Εφετεία

                                        3)Διοικητικά Πρωτοδικεία

                                        4)Ελεγκτικό Συνέδριο

Κάθε διοικητική πράξη μπορεί να προσβληθεί με αίτηση ακυρώσεως. Εάν ακυρωθεί θεωρείται ότι δεν υπήρξε ποτέ. Λογικά, ακυρότητα υπάρχει και σε όσα έννομα αποτελέσματα είχε επιφέρει ως την ακύρωση. Ειδάλλως δεν ελέγχεται η νομιμότητα.

Οι διοικητικές πράξεις είναι μονομερείς δηλαδή εκδίδονται από συγκεκριμένο όργανο (κυριαρχική έκφραση διοίκησης, όχι σύμπραξη)

Εξωτερικός όρος παραγωγής αποτελεσμάτωνà η συναίνεση του διοικουμένου

Οι διοικητικές συμβάσεις δεν είναι μονομερείς

ΝΠ ΔΙΦΥΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ

Αγροτική Τράπεζα:1)τραπεζικός οργανισμόςàΝΠΙΔ

                            2)άσκηση ελέγχου αγροτικών  συνεταιρισμώνàΝΠΔΔ

Αλλά σήμερα έχει μεταβληθεί η δομή και ο νομικός της χαρακτήρας. Με νόμους έχει μετατραπεί σε αμιγώς Α. Ε. χωρίς όμως να στερείται τα διοικητικά και δικονομικά προνόμια της. Με απόφαση του Αρείου Πάγου τα προνόμια καταργήθηκαν (αντισυνταγματικότητα) άρα δεν είναι πλέον ΝΠ διφυούς χαρακτήρα.

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ: οργανωτική μονάδα, υποκείμενο αρμοδιοτήτων- εξουσιών ενταγμένη σε ΝΠΔΔ ή στο κράτος- αυτοτελή υποκείμενα. Εκφράζει τη βούληση του ΝΠΔΔ. Οι κανόνες δικαίου που διέπουν την οργάνωσή τους προβλέπουν και τα όργανα που ασκούν αυτές τις αρμοδιότητες.

Φορείς των οργάνων είναι φυσικά πρόσωπα τα οποία είναι συνδεδεμένα με ειδική έννομη σχέση με το ΝΠΔΔ

1)προαιρετική, πχ Δ. Υ.

2)υποχρεωτική, πχ έφεδρος

ΟΡΓΑΝΑ:

1)Εν στενή εννοία: εκείνα τα οποία κατά την άσκηση της αρμοδιότητας εκφράζουν τη βούλησης του ΝΠ με έκδοση διοικητικών- νομικών πράξεων, πχ πρύτανης

2)Εν ευρεία εννοία: πλήθος φυσικών προσώπων που προπαρασκευάζουν ή εκτελούν νομικές πράξεις (εκτελώντας υλικές ενέργειες) των εν στενή εννοία οργάνων

Διοικητική αρχή= Διοικητικό όργανο (εν στενή εννοία) ή σημαίνει μια ιδιαίτερη διοικητική ενότητα, πχ λύκειο

ΟΡΓΑΝΑ:

1)μονομελή: φορέας ένα φυσικό πρόσωπο

2)συλλογικά: πολλά φυσικά πρόσωπα ως φορείς

ΟΡΓΑΝΑ:

1)κεντρικά

2)περιφερειακά

Κριτήριο διάκρισης αν την ασκούν σε όλη την επικράτεια ή σε μια περιφέρεια

ΟΡΓΑΝΑ:

1)γνωμοδοτικά: εκδίδουν γνώμες

2)αποφασιστικά: εκδίδουν διοικητικές πράξεις

Η σύσταση διοικητικού οργάνου πρέπει να περιλαμβάνεται σε ΝΟΜΟ

Συγκρότηση διοικητικού οργάνουàατομική πράξη

Σύσταση διοικητικού οργάνουàνόμος/κανόνας δικαίου (γενική και αφηρημένη ρύθμιση)

Η διάταξη σύστασης καθορίζει:

1)προϋποθέσεις που φυσικά πρόσωπα γίνονται όργανα

2)αρμοδιότητες οργάνου

Η σύσταση γίνεται σε σχέση με το αντίστοιχο ΝΠΔΔ. Τα όργανα δεν είναι δυνατόν να είναι γενικά και αφηρημένα.

àΝόμιμη υπόσταση οργάνου: πότε αποκτά την ιδιότητα

àΓια να την αποκτήσει πρέπει να συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις βάσει των οποίων αποκτάται

àΓια να λάβει την υπόσταση απαιτείται μεσολάβηση ειδικής πράξης: εκλογή- επικύρωσή της ή διορισμός.

Πότε δεν έχει νόμιμη υπόσταση;

1)Έλλειψη πράξης εκλογής- επικύρωσης και διορισμού

2)Ανυπόστατη συστατική πράξη:

   α)πράξη που δεν εκδόθηκε από όργανο οικείας εξουσίας- υπέρβαση καθηκόντων.

   β)πράξη που εκδόθηκε από αρχή που ανήκει σε άλλο κλάδο Διοίκησης.

   γ)πράξη που πάσχει από πρόδηλη παρανομία και ο πλέον μη νομικός το αναγνωρίζει.

Ενέργεια τέτοιου οργάνουàανυπόστατη διοικητική πράξη γιατί εκδίδεται κατά νόσφιση εξουσίας

Ανυπόστατες πράξειςàκανένα έννομο αποτέλεσμα, δεν υπήρξαν ποτέ στην έννομη τάξη.

àΗ νόμιμη υπόσταση ισχύει μόνο όσο διαρκεί η θητεία του. Οι πράξεις που εκδίδει όσο δεν έχει νόμιμη υπόσταση τέτοιου είδους είναι ΑΚΥΡΕΣ: πχ προσυπογραφή διατάγματος από τον υπουργό μετά την παραίτησή του.

àΗ νόμιμη υπόσταση διακόπτεται όταν στον φορέα έχουν επιβληθεί ποινες:1)αργίας

                          2)παύσης προσωρινής

                          3)διαθεσιμότητας

Οι πράξεις αυτές εάν εκδοθούν είναι άκυρες

De Facto (μονομελές) διοικητικό όργανο

Εάν η πράξη διορισμού δεν είναι ανυπόστατη αλλά παράνομη, τότε παράγει κανονικά τα έννομα αποτελέσματα ως την τελεσίδικη ακύρωσή της. Πχ ψεύτικο πτυχίο για διορισμό (ευλογοφανής διορισμός)

Ο καλόπιστος διοικούμενος δε μπορεί να αντιληφθεί την παρανομία εκ των πραγμάτωνàαντικειμενική επίφαση νομιμότητας. Οι πράξεις που εκδίδει μετά την ακύρωση της πράξης διορισμού είναι ΑΚΥΡΕΣ.

Ratio ύπαρξης:

Ασφάλεια δικαίου

Προστασία διοικουμένου

Σταθερότητα συναλλαγών- Λειτουργία οργάνων Διοίκησης

ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΟΥ ΔΙΕΠΟΥΝ ΤΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ

àΑρχή συλλογικής οργάνωσης Διοικήσεως (πχ σύγκλητος, κυβέρνηση, νομικά συμβούλια ΝΠΔΔ, επιτροπή βράβευσης κράτους παιδικού βιβλίου)

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

1)πολύπλευρη εξειδίκευση ζητημάτων

2)αμεροληψία

3)δυνατότητα και μη χρησιμοποιήσεως υπαλλήλων (ειδική χρήση τους)

4)αμοιβαίος έλεγχος

ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

1)αργοπορία

2)ασθενές αίσθημα ευθύνης

3)δυσχέρεια εχεμυθείας και εντοπισμού ευθύνης

4)πολυδάπανο

1982, 1992àκατάργηση πλειονότητας συλλογικών οργάνων αλλά διατήρηση δυνατότητας ίδρυσης νέων (οξύμωρο)

2690/1999 + 3230/2004 à άρθρα 13, 14, 15 ΚΔΔ

àΤο συλλογικό όργανο είναι ενιαίο και η πράξη είναι πάλι ενιαία και όχι συμφωνία

Στο σύνθετο όργανο 2 ή περισσότερα όργανα που συμπράττουν για έκδοση πράξης, πχ κοινή υπουργική απόφαση (ΚΥΑ)

ΚΑΝΟΝΕΣ: 1)εύρυθμη λειτουργία

                  2)προστασία διοικουμένων

Διακρίνονται σε κανόνες συγκρότησης και σύνθεσης.

1)Συγκρότηση: καθορισμός οργάνου (με ατομική πράξη- κατονομασμός μελών και αναφορά υπηρεσιακής ιδιότητας των ex officio μελώνàμέλη που διορίζονται βάση ιδιότητας τους, όχι ονομαστικά)

Για να έχει νόμιμη υπόσταση πρέπει να είναι νόμιμη η συγκρότηση.

13 ΚΔΔ: αριθμός μελών- νόμιμη συγκρότηση

Νόμιμη συγκρότηση: όταν διοριστούν όλα τα μέλη ή εκλεγούν ή καταδειχτούν από τρίτους (πχ από συνδικαλιστές)

Σε περίπτωση συλλογικού αιρετού οργάνου η παράνομη εκλογή ενός μέλους, τότε δεν επηρεάζει τη νόμιμη συγκρότηση

SOS 43§4 ΚΔΔ

13§5 ΚΔΔ: εξασφάλιση λειτουργίας της διοικήσεως

Έλλειψη μέλους: αποβίωση, έκπτωση, απώλεια σειράς, παραίτηση.

2)Σύνθεση: συμμετοχή τακτικών και αναπληρωματικών μελών σε συγκεκριμένη συνεδρίαση οργάνου.

3 θέματα: απαρτία (προβλεπόμενος από το νόμο ελάχιστος αριθμός μελών για λήψη απόφασης), πρόσκληση. Αμεροληψία.

Απαρτίαà υπαρκτή καθ’ όλη τη διάρκεια συνεδρίασης

Έγκαιρη πρόσκλησηà εξασφάλιση οικειοθελούς συμμετοχής/παρουσίας

Δεν απαιτείται πάντα δήλωση κωλύματος, αν απαιτείται και δεν υπάρχειà παρανομία πράξης λόγω κακής σύνθεσης.

Αμεροληψία= αρχή συνταγματικής περιωπής (7 ΚΔΔ, αρχή ισότητας Συντάγματος)

Τα μέλη παρέχουν εγγυήσεις για αντικειμενική κρίση στους διοικουμένουςàκωλύματα (7 ΚΔΔ)/3 περιπτώσειςàαποχή μέλους αλλιώς ΚΑΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗà ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΠΡΑΞΗ

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ

Η διοικητική πράξη παράγει αμέσως έννομα αποτελέσματαàδημιουργούνται δικαιώματα και υποχρεώσεις για το διοικούμενο. Δημιουργείται- αλλοιώνεται ή καταργείται μια έννομη σχέση.

Το παραπάνω χαρακτηριστικόà ΕΚΤΕΛΕΣΤΟΤΗΤΑ

πχ επιβολή προστίμου. Εάν δεν πληρωθεί εφαρμόζεται άμεσα και αυτοδίκαια η εκτέλεση της πράξης χωρίς δικονομικά μέσα.

Έννομες συνέπειεςà πεδίο δημοσίου δικαίου

Πχ άδεια οδήγησης: εκτελεστή πράξη, θεμελιώνει άμεσα το δικαίωμα οδήγησης

Πχ βαθμολογία πανεπιστημίου: εκτελεστή πράξη, παράγει άμεσα έννομα αποτελέσματα- αποτελεί νομική ενέργεια στην οποία βασίζεται μία άλλη νομική πράξη δηλαδή το πτυχίο.

Κάθε διοικητική πράξη προσβάλλεται με ένδικα μέσα κατάλληλα!

Πχ πειθαρχικές ποινές σχολείου ή στρατούàμέτρα εσωτερικής τάξης που εξαντλούν τη σημασία τους εντός της υπηρεσίας και αποσκοπούν στην καλή οργάνωση και λειτουργία τους (θεωρία).

Άλλη θεωρία:

ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ:1)μη εκτελεστέςàη εκτελεστότητα αποτελεί επιπρόσθετο αλλά απαραίτητο χαρακτηριστικό.

                                       2)εκτελεστέςàόπως πάνω

Κατ’ ουσίαν:

1^η θεωρίαà διοικητικές πράξεις

2^η θεωρίαà εκτελεστές πράξεις (διοικητικές)

Πρακτικά δε διαφέρουν καθόλου.

Όλες οι υπόλοιπες πειθαρχικές ποινές πχ στο στρατό για τους μόνιμους είναι διοικητικές πράξεις.

Οι έννομες συνέπειες μιας διοικητικής πράξης επέρχονται στις εξωτερικές της σχέσεις. Οι ενέργειες εντός της υπηρεσίας (πχ εντολή προς υφιστάμενο) στερούνται εκτελεστότητας άρα και της ιδιότητας της διοικητικής πράξης.

Εγκύκλιοι: οδηγίες- εντολές ενός ανώτερου ιεραρχικού οργάνου προς τα κατώτερα ως προς την άσκηση των καθηκόντων τους.

Πολλές φορές δε, ερμηνεύουν κανόνα δικαίου. Δεν παράγουν όμως εξωτερικές έννομες σχέσεις άρα δεν έχουν εκτελεστότητα και δεν είναι διοικητικές πράξεις.

Πρόβλημα: καθορίζουν τη στάση της Διοίκησης αλλά δεν προσβάλλονται στα διοικητικά δικαστήρια.

Προπαρασκευαστικές πράξεις Διοίκησης: ενέργειες που προετοιμάζουν την έκδοση διοικητικής πράξης.

Πχ κλήση σε ακρόαση προσώπου που θα πληγεί από τις διοικητικές πράξεις. Ρωτάται η άποψή του.

Η γνωμοδοτική πράξη ιδίως όταν είναι απλή θεωρείται προπαρασκευαστική πράξη.

Πράξης (ορισμένες μόνο) εκτέλεσης: στερούνται εκτελεστότητας. Εδώ η διοίκηση εφαρμόζει με αυτές μια ήδη υφιστάμενη ρύθμιση. Στερούνται εκτελεστότητας γιατί δε θέτουν οι ίδιες έννομες συνέπειες.

Πχ ειδοποίηση οφειλέτη δημοσίου

Πχ φυλλάδιο για προϋποθέσεις άδειας οδήγησηςà δεν τις θέτει αυτό, απλά πληροφορεί τον ιδιώτη για το περιεχόμενο της πράξης αρμόδιου οργάνου (όχι πράξη εκτέλεσης).

Πχ κάνω αίτηση μεταγραφής και απορρίπτεται. Η απάντηση για απόρριψη είναι διοικητική πράξη. Ό,τι άλλο έγγραφο υπάρχει που επισυνάπτεται δεν είναι διοικητική πράξη αλλά πληροφοριακό.

Έστω ότι ο Χ κάνει αίτηση για επίδομα. Η διοίκηση απαντά αρνούμενη. Ο ίδιος καταθέτει νέα αίτηση. Η διοίκηση απαντά ακριβώς το ίδιο. Η πρώτη απάντηση είναι εκτελεστή διοικητική πράξη ενώ η δεύτερη δεν είναι διοικητική πράξη αφού στερείται εκτελεστότητας (δεν εισάγει νέα ρύθμιση). Είναι βεβαιωτική πράξη της 1^ης εκτελεστής διοικητικής πράξης.

Αν όμως υπάρχει έγγραφο υπογεγραμμένο (έστω και από αναρμόδιο όργανο) αναγκάζεται η διοίκηση να επανεξετάσει το θέμαà τότε θα είχαμε νέα εκτελεστή διοικητική πράξη ακόμη και αν επιβεβαίωνε την 1^η.

Πιστοποιητικό υγείας: πληροφοριακή πράξη γιατί δεν παρέχει ρύθμιση.

Η άρνηση της διοίκησης για χορήγηση πιστοποιητικού που δικαιούμαι είναι εκτελεστή διοικητική πράξη (παράγει αδυναμία μου απόδειξης ορισμένης έννομης σχέσης).

Άδεια οδήγησης: εκτελεστή διοικητική πράξη.

Ταυτότητα: όχι εκτελεστή διοικητική πράξη, δε δίνει κάποιο συγκεκριμένο δικαίωμα.

Διαβατήριο: εκτελεστή διοικητική πράξη, άμεσο δικαίωμα περιαγωγής.

Διαπιστωτικές πράξεις: είναι εκτελεστές διοικητικές πράξεις που επιφέρουν μεταβολή στον εξωτερικό κόσμο. Περιέχουν δεσμευτικές διαπιστώσεις νομικά σημαντικών ιδιοτήτων προσώπων.

Το κράτος μπορεί να δραστηριοποιείται και ως ιδιώτης

Πχ να συμβάλλεται ως εργοδότης

ΚΡΑΤΟΣ: 1)φορέας δημόσιας εξουσίας à διοικητική πράξη

               2)δημόσιο ταμείο (fiscus)àμετέχει στις συναλλαγές ως ιδιώτης- συμβάλλεται ισότιμα.

Διοικητικές πράξειςà διαφέρουν από άλλες πράξεις που διέπονται από το ιδιωτικό δίκαιο.

Ένα όργανο διοικητικού δικαίου μπορεί να εκδίδει και διοικητικές πράξεις και άλλες (ιδιωτικού δικαίου):

1)Το κράτος διαχειρίζεται την ιδιωτική του περιουσίαà πράξεις ιδιωτικού δικαίου

2)Το κράτος μπορεί να προσλάβει προσωπικό με έννομη σχέση ιδιωτικού δικαίου (νομικά καθορισμένες περιπτώσεις)àπράξεις ιδιωτικού δικαίου σε αυτά τα πλαίσια.

3) (νομολογία) πράξεις που δεν εκδίδονται βάσει κανόνων Διοικητικού Δικαίου και δεν επιβιώνουν σκοπό δημόσιο, δεν είναι εκτελεστές διοικητικές πράξεις.

π.χ. (ειδικοί νόμοι) κάποιος έχει αυθαίρετα υπό την κατοχή του, ένα δημόσιο κτήμα, έχει δικαίωμα να προτείνει στο νομάρχη την εξαγορά του. Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ Νομάρχη δεν είναι διοικητική πράξη εκτελεστή, αλλά πράξη διεπόμενη από το διοικητικό δίκαιο.

ΠΡΟΣΘΕΤΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΠΡΑΞΗΣ

1. Π. Δατζόγλου: ατομική διοικητική πράξη είναι η κυρίαρχη πράξη διοικητικής αρχής που ρυθμίζει συγκεκριμένη περίπτωση διοικητικής φύσης /δικαίου που έχει εξωτερικές συνέπειες και άμεση ισχύ.

Πράξη → ατομική κυριαρχική (μονομερής), συγκεκριμένης φύσης και εκτελεστότητα.

2. Στασινόπουλος: ως διοικητική πράξη χαρακτηρίζεται εκείνη η οποία εμπεριέχει δήλωση βουλήσεως διοικητικού οργάνου, η οποία αποσκοπεί στην επέλευση ορισμένων έννομων συνεπειών, όπως η σύσταση δικαιωμάτων, υποβολή υποχρεώσεων ή δημιουργία – αλλοίωση – κατάργηση έννομων σχέσεων.

 Διοικητική πράξη = δήλωση βουλήσεως + οργανικό κριτήριο + εκτελεστότητα

Η Διοίκηση ακόμη και ως fiscus δεσμεύεται από το Σ, τους νόμους και το σύνολο της έννομης τάξης.

                                             

ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

Ατομικές – κανονιστικές :

α) ατομικές : αναφέρονται σε ορισμένη κατά χρόνο και τόπο περίπτωση στην οποία εξειδικεύουν το νόμο – γενικό κανόνα

β) κανονιστικές: γενική και αφηρημένη ρύθμιση → είναι γενικές και αφηρημένες διοικητικές πράξεις και δεν απευθύνονται σε εκ των προτέρων προσδιορισμένο αριθμό προσώπων (γενικές) και αφορούν απροσδιόριστο από πριν αριθμό υποθέσεων (αφηρημένο). Προσδιορίζουν το πεδίο εφαρμογής τους με νομικές έννοιες.

κανονιστικές: διοικητικές – εκτελεστές πράξεις

Σχετικά με αυτές το Σ. ορίζει στο αρ. 43§2 περ. α

Προϋποθέσεις:

 α) ειδική και ορισμένη εξουσιοδότηση από τυπική διάταξη νόμου (= αλλιώς αυταρχισμός)

β) όργανο που μόνο αυτό μπορεί να εκδίδει: Ο ΠτΔ γιατί λέει: «κανονιστικών διαταγμάτων»

γ) μέσα στα όριά της

Κατ’ εξαίρεση μπορεί και κατώτερο όργανο (α. 43§2 περ. β Σ.)

Προϋποθέσεις:

α) θέματα ειδικότερα: τοπικά – τεχνικά – λεπτομερειακά

    «ειδικότερα» = ο νόμος θέτει κατ’ αρχήν γενική ρύθμιση και εδώ ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα(νομολογία)

Προληπτικός έλεγχος νομιμότητας: τα κανονιστικά διατάγματα του ΠτΔ πριν εκδοθούν ελέγχονται από το ΣτΕ αρ. 43§2 περ. α Σ.

-      ειδική : Ο Υπουργός Παιδείας λέει: ΟΛΑ ΤΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΡΥΘΜΙΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΤΔ

Ratio 43§2: κατ’ εξοχήν νομοθετικό όργανο είναι η Βουλή. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να νομοθετεί και Ο ΠτΔ και η Διοίκηση κατ’ όπιν εξουσιοδότησης

π.χ. με τυπικό νόμο

              ορίζεται: τα δημοτικά συμβούλια να καθορίζουν τα δημοτικά τέλη –τοπικό θέμα

Το ΣτΕ ελέγχει πολύ σχολαστικά ένα ορθώς παραχωρήθηκε η εξουσιοδότηση σε κατώτερο όργανο του ΠτΔ, γιατί όταν η αρμοδιότητα ασκείται από τον ΠτΔ τότε υπάρχει ούτως ή άλλως ο προληπτικός έλεγχος.

Άρθρο 43 παρ. 4 Σ. = γενική εξουσιοδότηση

Ατομικές πράξεις γενικού περιεχομένου: ατομικές πράξεις που ρυθμίζουν πολλές ομοειδείς πράξεις – συνδέονται με ένα δεσμό τοπικού περιεχομένου.

π.χ. πράξη ρύθμισης ορίων κοινόχρηστου και χώρου ιδιοκτησίας αιγιαλού για μια σειρά ιδιοκτησιών

π.χ. πράξη πολεοδομίας για το πώς θα κτιστούν τα ακίνητα

Σώρευση ατομικών διοικητικών πράξεων: π.χ. κατάλογος φαρμάκων που καλύπτει ένα ταμείο = τόσες διοικητικές πράξεις όσες και τα φάρμακα

Όταν μέσα σε μία διοικητική πράξη σωρεύονται πολλές επί μέρους.

Κανόνες που διέπουν τη σύνθεση (συμμετοχή μελών):

Αμεροληψία: εάν συντρέχει κώλυμα για πρόσωπο

α) απέχει

β) αίτηση αποχής

γ) ο Πρόεδρος ή η προϊστάμενη αρχή αποφασίζει την εξαίρεση

Ωστόσο, σε περιπτώσεις μη απαρτίας δεν υποχρεούται σε αποχή, γιατί ο νομοθέτης εκτιμά υπέρτερη την αδιάλειπτη λειτουργία της Διοίκησης.

Κανόνες που διέπουν τη λειτουργία: (δραστηριότητα συλλογικού οργάνου) στα πλαίσια συνεδρίασης (αρ. 13-14-15 ΚΔΔ)

Η απόφαση λαμβάνεται μετά από πολλές συνεδριάσεις

Μυστική Συνεδρίαση

Φανερή ψηφοφορία → διαφάνεια Διοίκησης

Όταν το όργανο παρέχει γνώμη, δεν απαιτείται απόφαση

Συζητούνται πάντα τα θέματα της ημερήσιας διάταξης, που αναγράφονται στην πρόσκληση, εκτός αν είναι παρόντα όλα τα μέλη και συμφωνούν και σε άλλα θέματα

-Τα πρακτικά υπογράφονται από τον Πρόεδρο και τον Γραμματέα

Το διοικητικό όργανο είναι φορέας αρμοδιότητας

→ η προβλεπόμενη στο νόμο ικανότητα του διοικητικού οργάνου να εκδίδει νομικές πράξεις ή να προβαίνει σε υλικές ενέργειες

Νομικές πράξεις: ικανότητα να εκδίδει διοικητικές πράξεις ή πράξεις που συμβάλουν στην έκδοση

Υλικές πράξεις: π.χ. κατεδάφιση αυθαίρετου

Πηγή αρμοδιότητας: αρχή της νομιμότητας → όχι στο να προβεί σε μη απαγορευμένη πράξη, αλλά να πράττει ΜΟΝΟ όσα επιτρέπονται

Διακρίσεις (με έννομες συνέπειες προσβολής)

1.   καθ’ ύλη: καθορισμός του αντικειμένου δραστηριότητας → συνδέεται με την ένταξη οργάνου σε ΝΠΔΔ, γιατί εξυπηρετεί το σκοπό του ΝΠΔΔ.

2.   κατά κλάδο: τομέας της κρατικής καθ’ ύλη αρμοδιότητας, η οποία διακρίνεται σε κλάδους που ανατίθεται στα Υπουργεία. Ειδάλλως παράβαση της κατά κλάδο αρμοδιότητας → πράξη ανυπόστατη

3.   κατά τόπο:  καθορισμός γεωγραφικής περιφέρειας στην οποία το όργανο ασκεί την καθ’ ύλη αρμοδιότητά του( σύνδεσή του). Επιπλέον καθορίζεται η κατά τόπο αρμοδιότητα του δικαστηρίου

4.   κατά χρόνο: η αρμοδιότητα ασκείται χρονικά από τη στιγμή που υπάρχει νόμιμη υπόσταση ως την εκπλήρωση της θητείας. Αλλιώς παράνομη – ανυπόστατη πράξη. Άρθρο 10 παρ. 5 ΚΔΔ: αν υπάρξει προθεσμία για άσκηση αρμοδιότητας και παρέλθει ο χρόνος → παράνομη – άκυρη

(ΑΝΥΠΟΣΤΑΤΗ): δεν υπήρξε πότε στην έννομη τάξη – δεν προσβάλλεται. π.χ. βάφτισμα κανονιστικής πράξης ως Εγκυκλίου – το δικαστήριο δέχεται να την εξετάσει

(ΑΚΥΡΗ): παράνομη – παρανομία όχι εμφανής – πρέπει να προσβληθεί, αλλιώς είναι μέρος της έννομης τάξης και παράγει κανονικά αποτελέσματα

Άρθρο 2 ΚΔΔ: «εύλογος χρόνος»

       Υπέρβαση ανατρεπτικής προθεσμίας:

1)   συμμόρφωση με ακυρωτική απόφαση

2)   ανωτέρα βία

Περιπτώσεις μεταβίβασης αρμοδιότητας:

Αρχικά, ο προϊστάμενος δεν ασκεί αρμοδιότητα υφισταμένου → υποκατάσταση (απαγορεύεται)// Μόνο το ανώτερο όργανο προς το κατώτερο ιεραρχικά    

άρθρο 9 ΚΔΔ

-      το μεταβιβάζον όργανο δεν ασκεί παράλληλα την αρμοδιότητα με το προς η μεταβίβαση

-      το μεταβιβάζον δεν μπορεί να παράσχει το σύνολο της αρμοδιότητας

Είναι κανονιστική πράξη που χρήζει δημοσίευσης.

Παροχή εξουσιοδότησης υπογραφής (αρ. 3 ΚΔΔ) ≠ μεταβίβασης με κανονιστική πράξη – δημοσίευση

Εδώ οι αρμοδιότητες μένουν ανέπαφες. Στη μεταβίβαση είχαμε μεταβολή αρμοδιότητας

Αναπλήρωση μονομελούς οργάνου, από άλλο φυσικό πρόσωπο, από ΚΑΤΩΤΕΡΟ ιεραρχικά πρόσωπο → θεωρείται ότι την αρμοδιότητα έχει το αναπληρωθέν όργανο και όχι το αναπληρούν. (άρθρο 8 ΚΔΔ)

Διάκριση καθ’ ύλη αρμοδιότητας σε

-      δεσμία

-      διακριτική ευχέρεια

Δεσμία: η αρμοδιότητα κατά την οποία το όργανο, εφόσον διαπίστωσε ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις του κανόνα δικαίου που το προβλέπει υποχρεούται να εκδώσει ατομική διοικητική πράξη, η οποία είναι σύμφωνη με το περιεχόμενο του νόμου.

π.χ. -έκδοση πολεοδομικής άδειας

       -κοινωνικοασφαλιστικός οργανισμός: πράξη που απονέμει  π.χ. σύνταξη με βάση τα στοιχεία του Νόμου → δεν έχει εξουσία εκτίμησης ουσιαστικής το όργανο. Το όργανο απλά εκτελεί τις ρυθμίσεις του Νόμου.

Όταν στο Νόμο χρησιμοποιείται: πρέπει, οφείλει (ερμηνευτικά)

Διακριτική ευχέρεια: Οι κανόνες που διέπουν το όργανο, του προβλέπουν κάποια ελευθερία δράσης. Το όργανο δύναται αλλά δεν υποχρεούται να εκδώσει πράξη. Μπορεί μεταξύ περισσοτέρων ρυθμίσεων να επιλέξει την προσφορότερη → ευλυγισία – καταλληλότητα

Όταν στο νόμο έχουμε: δύναται, μπορεί, επιλέγει (ερμηνευτικά)

π.χ. άσκηση πειθαρχικής εξουσίας:

* να εκδώσει – επιβάλλει ποινή

* να μην εκδώσει – επιβάλλει ποινή

ή

* να επιλέξει την προσφορότερη από τις ποινές κατά τις συνθήκες

-Το όργανο μπορεί να επιλέξει το χρόνο έκδοσης διοικητικής πράξης

- Το όργανο μπορεί να επιλέξει και με εξωνομικά αξιολογικά κριτήρια π.χ. ο Υπουργός Άμυνας απαλλάσσει επιστήμονες εξαιρετικούς από στρατιωτική θητεία.

Αόριστες αξιολογικές έννοιες ≠ πλήρως καθορισμένες

Οι πλήρως καθορισμένες έννοιες ερμηνεύονται με κοινή λογική – εμπειρία, ή φυσικά φαινόμενα π.χ. βροχή, σεισμός

ή είναι έννοιες νομικά ρυθμισμένες π.χ. γάμος, δικαιοπρακτική ικανότητα, παιδί

                                 

Τεκμήριο νομιμότητας Α.Π.

Μέχρι να ακυρωθεί ή να ανακληθεί από τη Διοίκηση παράγει κανονικά τις έννομες συνέπειές της.

Διοικητικές πράξεις:

1. Παράνομες

¨                  Για διαδικαστικό λόγο

¨                  Για ουσιαστικό λόγο

2. Νόμιμες

Οι παράνομες βάσει του τεκμηρίου παράγουν κανονικά τα έννομα αποτελέσματα τους μέχρι ακύρωσης ή ανάκλησής τους.

Ανυπόστατες διοικητικές πράξεις: Το πρόβλημα νομιμότητας είναι τόσο έντονο ώστε η πράξη να μην υφίσταται στο νομικό κόσμο: δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα

Τέτοιες είναι:

1. εκείνες στις οποίες δεν έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία έκδοσης τους(π.χ. μη δημοσίευση δημοσιευτέας πράξης)
2. πράξεις που εκδόθηκαν από ιδιώτη που παριστάνει το διοικητικό όργανο (νόσφιση εξουσίας)
3. πράξεις που εκδίδονται κατά χονδροειδείς παραβάσεις των κανόνων της καθ’ ύλην αρμοδιότητας. Η διοικητική πράξη εκδίδεται από εντελώς άσχετο και αναρμόδιο όργανο (π.χ. δασάρχης → άδεια οδήγησης)

Τα δικαστήρια κατ’ εξαίρεση δέχονται να τις ακυρώσουν όταν η Διοίκηση τις έχει εφαρμόσει για λόγους προστασίας του διοικουμένου.

Διοικητική διαδικασία 

Το σύνολο των ενεργειών που απαιτεί ο νόμος για την έκδοση σύννομης διοικητικής πράξης.

Δύο σημεία: α) σημείο έναρξης- εκκίνησης

                   β) αίτηση (ιδιώτη)

Έναρξη :  είτε αυτεπάγγελτα, είτε κατόπιν αιτήσεως ιδιώτη

-      οι ευμενείς διοικητικές πράξεις κατά κανόνα εκδίδονται κατόπιν αιτήσεως

-      οι δυσμενείς κατά κανόνα αυτεπαγγέλτως από τη διοίκηση

Αίτηση: (ιδιώτη)

Μόνο όταν ο νόμος την απαιτεί και προκειμένου να παράγει τα έννομα αποτελέσματά της οφείλει να συνοδεύεται από τα νόμιμα δικαιολογητικά μέσα που απαιτεί ο νόμος.

- Εάν η Διοίκηση έχει υποχρέωση να απαντήσει σε πλήρη και νόμιμη αίτηση και δεν το κάνει έχουμε παράλειψη

οφειλόμενης ενέργειας 

-      Σιωπηρές θετικές πράξεις : πράξεις που δεν εκδίδονται αλλά η διοίκηση εσκεμμένα δεν απαντά, κάτι που εξισώνεται με αποδοχή της αίτησης (εντός χρονικού διαστήματος). Σπάνιο φαινόμενο στην Ελλάδα, γίνεται μόνο όταν το προβλέπει ο νόμος

Δυσμενείς διοικητικές πράξεις : αυτεπαγγέλτως από τη διοίκηση

Άρθρο 20§2 Σ. = δικαίωμα ακρόασης ιδιώτη .

Πριν την έκδοση «δυσμενούς» διοικητικής πράξης η Διοίκηση έχει υποχρέωση να τον εισακούσει → δικαιοκρατική εγγύηση(κανείς δεν μπορεί να επιβαρύνεται πριν ακουστούν οι απόψεις του).

Το δικαίωμα αφορά την έκδοση ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΔΥΣΜΕΝΩΝ διοικητικών πράξεων. Όταν πρόκειται για κανονιστική διοικητική πράξη → έχει γενική και αφηρημένη διατύπωση άρα εύλογα δεν απαιτείται ακρόαση

Περιορισμός του δικαιώματος ακρόασης (σημαντικότατος)

1. νομολογία ΣτΕ :δεν καθίσταται ενεργό το δικαίωμα όταν η διοίκηση ασκεί δέσμια αρμοδιότητάς της και ιδίως όταν η άσκηση της αρμοδιότητας δε συνδέεται με την υποκειμενική συμπεριφορά/ κατάσταση του ιδιώτη αλλά με αντικειμενικές καταστάσεις.

π.χ. κήρυξη ενός κτηρίου ως διατηρητέου: δυσμενείς διοικητικές πράξεις γιατί ο ιδιοκτήτης δεν έχει δικαίωμα διάθεσης. Το ΣτΕ δήλωσε ότι εδώ δεν απαιτείται ακρόαση γιατί η κρίση του κτηρίου έγινε με αντικειμενικά στοιχεία (ηλικία, υλικά, κτίσματα.) Πρόβλημα όμως δημιουργείται ότι σε τέτοια περίπτωση η αόριστη νομική έννοια της αισθητικής ενέχει υποκειμενικότητα. [κριτική θεωρίας ΣτΕ]

2. όταν έχει προηγηθεί αίτηση του ιδιώτη πού μέσα σ΄αυτήν ο ιδιώτης έχει εκθέσει την άποψή του

Η έλλειψη ακροάσεως δεν θεραπεύεται ούτε και με ενδικοφανή προσφυγή!!!

3. Η ακρόαση μπορεί να παρακαμφθεί ακόμα και όταν υπάρχει μείζων κίνδυνος και επιτακτικό δημόσιο συμφέρον που απαιτεί ΑΜΕΣΗ έκδοση της διοικητικής πράξης αλλά η διοίκηση οφείλει να καλέσει τον διοικούμενο μετά την έκδοση και εντός προθεσμίας.
4. Το δικαίωμα δεν ενεργεί όταν η Διοίκηση εκδίδει μέτρα εκτέλεσης διοικητικής πράξης, γιατί η βασική ρύθμιση έχει προηγηθεί με προηγούμενη πράξη(π.χ. ΚΕΡΕ, ατομική…ειδοποίηση κτλ)

Πώς ασκείται;

i.             ΠΡΙΝ από την έκδοση της διοικητικής πράξης

ii.            Άρθρο 6§2 Κ.Δ.Δ: έγγραφη κλήση προς ακρόαση για να προετοιμαστεί ο ιδιώτης (να ψάξει για αποδεικτικά στοιχεία) και να προβεί σε ανταπόδειξη.

-Εάν ένας ιδιώτης δεν προσέλθει δεν επηρεάζεται η πράξη. Η διοίκηση έπραξε ό, τι όφειλε

(π.χ. τηλεφωνική, προφορική κλήση)

- Εάν πάει και διαμαρτυρηθεί ο ιδιώτης – παράνομη πράξη (αν εκδοθεί) που θεραπεύεται με νέα προθεσμία

- Εάν δεν πάει ο ιδιώτης = κανένα πρόβλημα διαδικαστικό

Παράνομη διοικητική πράξη αν εκδοθεί κατά παραβίαση της τήρησης της διαδικασίας γιατί η ακρόαση αποτελεί σπουδαίο στοιχείο που επηρεάζει το περιεχόμενο της διοικητικής πράξης.

Η κλήση σε ακρόαση είναι προπαρασκευαστική πράξη

Δικαίωμα πρόσβασης στα διοικητικά έγγραφα (αρ. 5 ΚΔΔ)(άσχετο με την έναρξη)

Παλαιότερα ίσχυε μυστικότητα με πλήρη αποκλεισμό πρόσβασης. Σήμερα με το βαθμιαίο εκδημοκρατισμό της Διοίκησης εξαλείφεται το φαινόμενο και ισχύει η Αρχή της διαφάνειας : η πιο σημαντική έκφανση της είναι το δικαίωμα πρόσβασης στα διοικητικά έγγραφα και σχηματίζεται με το δικαίωμα ακροάσεως (για να αντικρούσει ο ιδιώτης την πρόθεση της Διοίκησης πρέπει να έχει πρόσβαση σε έγγραφα)

Σύνταγμα: άρθρο 10§3 Σ.

ΚΔΔ: άρθρο 5 ΚΔΔ

Κατόπιν αίτησης : Η αίτηση πρέπει να έχει πολύ συγκεκριμένο περιεχόμενο π.χ. παρακαλώ δώστε μου την πράξη έγκρισης περιβαλ. όρων υποθαλάσσιας

Η διοίκηση υποχρεούται να παρέχει πρόσβαση σε διοικητικά έγγραφα (που έχουν ολοκληρωθεί)

Η έγκριση για πρόσβαση είναι απλό πληροφοριακό έγγραφο

Η απόφαση απόρριψης για πρόσβαση έχει εκτελεστότητα γιατί αρνείται να ικανοποιήσει νόμιμο δικαίωμα του αιτούντος

Δημόσια – διοικητικά έγγραφα: δεν απαιτείται να θεμελιώσει κανείς έννομο συμφέρον για να έχει πρόσβαση αρκεί να έχει εύλογο ενδιαφέρον

Στα ιδιωτικά έγγραφα της Δημόσιας Διοίκησης: για να έχει δικαίωμα πρόσβασης πρέπει να αποδείξει το έννομο συμφέρον π.χ. ιατρικές γνωματεύσεις, διαθήκες, συμβόλαια, επιστολές

Απόρριψη αιτήματος για πρόσβαση

1. απόλυτη πρόσβαση σε έγγραφο που αφορά στην ιδιωτική ή οικογενειακή ζωή τρίτου ή αν παραβλάπτεται

απόρρητο(π.χ. ιατρικές γνωματεύσεις, διαθήκη)

2. διακριτική ευχέρεια της Διοίκησης να επιλέξει το αν θα επιτρέψει: στοιχεία που αναφέρονται σε συζητήσεις Υπουργικού Συμβουλίου ή όταν η πρόσβαση παραβλάπτει αστυνομική – στρατιωτική κτλ. Λειτουργία

Πώς ασκείται;

α) έγγραφη αίτηση που πρέπει να απαιτηθεί από τη Διοίκηση εντός 20 ημερών. Εάν δεν απαντηθεί θεωρείται- τεκμαίρεται σιωπηρή απόρριψη που υποβάλλεται σε ακυρωτικό έλεγχο

- παράλειψη οργάνου να αποφανθεί ρητά σε ακυρωτικό έλεγχο

β) ο ενδιαφερόμενος μπορεί να εξετάζει μόνος του τα κείμενα ή να βγάλει φωτοαντίγραφο με δικά του έξοδα

- Μπορεί να συνοδεύεται από γιατρό για εξέταση ιατρικών δεδομένων-

Εάν ο ενδιαφερόμενος μετά την απόρριψη ξανακάνει αίτηση και η διοίκηση ξαναρνηθεί η απόρριψη δεν έχει εκτελεστότητα γιατί ουσιαστικά δεν ξαναεξέτασε τα δικαιολογητικά και αποτελεί πράξη επιβεβαιωτική της προηγούμενης απόρριψης.

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ

= διαδικαστικός τύπος που συνδέεται με τη διαφάνεια των διοικητικών πράξεων (εγγύηση κράτους δικαίου)

Α: Συνδέεται με το δικαίωμα δικαστικής προστασίας( λόγος παρανομίας). Η νομολογία του ΣτΕ την έχει αναγάγει σε γενική αρχή του διοικητικού δικαίου → για δυσμενείς διοικητικές πράξεις

Β: Οι διοικητικές πράξεις αιτιολογούνται αν προβλέπεται ειδικά από το νόμο ανεξάρτητα από το αν είναι ευμενείς ή δυσμενείς

ΔΕΝ υπόκεινται σε αιτιολογία οι κανονιστικές πράξεις ως έκφραση σκοπιμότητας της διοίκησης και ανυπαρξίας διακριτικής ευχέρειας κατά την έκδοσή τους.

Ο ΚΔΔ καθιερώνει την αιτιολογία των διοικητικών πράξεων στο άρθρο 17§2

Περιλαμβάνονται πραγματικά και νομικοί λόγοι στους οποίους στηρίζεται η πράξη. Μείζονα πρόταση νομικού συλλογισμού( νομική βάση)→ Πραγματικά περιστατικά → Υπαγωγή στον κανόνα δικαίου → Τα περαιτέρω στοιχεία για διοικητική πράξη διακριτικής ευχέρειας

¨                  Αν η αιτιολογία δεν είναι πλήρης η πράξη πάσχει από παρανομία

-      δυσμενείς διοικητικές πράξεις

-      όσες προβλέπονται από το νόμο να αιτιολογούνται

¨                  Αν η αιτιολογία είναι ασαφής η μη ειδική (δηλαδή αναφέρεται στη συγκεκριμένη κρινόμενη περίπτωση) η διοικητική πράξη πάσχει από παρανομία

¨                  Αν η αιτιολογία είναι αντιφατική (λείπει η σαφήνεια)

Η διοικητική πράξη πάσχει από παρανομία

Πού πρέπει να βρίσκεται η αιτιολογία;

Δεν είναι ανάγκη η αιτιολογία να εντάσσεται στο σώμα της διοικητικής πράξης, αλλά μπορεί να βρίσκεται και σε συνοδευτικά έγγραφα του φακέλου της υπόθεσης, στα οποία παραπέμπει το σώμα της πράξης. Κατ΄ εξαίρεση, υπάρχει υποχρέωση να υπάρχει αιτιολογία στο σώμα της πράξης όταν προβλέπεται ρητά από το νόμο (περιγράφει το σύνολο των εγγράφων που αφορούν τη συγκεκριμένη υπόθεση= Φάκελος)

π.χ. παραβάσεις ήχου → ανάκληση από Δήμο και όχι αιτιολογία αλλά παραπομπή σε έκθεση αστυνομίας

Ø  Όταν η αιτιολογία απαιτείται ειδικά από το νόμο και λείπει → παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας

Ø  Όταν η αιτιολογία προκύπτει από τη γενική αρχή του κράτους δικαίου → παράβαση νόμου ( π.χ. δυσμενής διοικητική πράξη)

Και στις δύο περιπτώσεις συνίσταται παρανομία με συνέπεια την ακύρωσή της (με βάση το τεκμήριο νομιμότητας)

Γ: Οπωσδήποτε αιτιολογούνται οι πράξεις που εκδίδονται κατά τη διακριτική ευχέρεια (αφού συνιστά επιλογή ανάμεσα σε πολλές)

Δ: Αιτιολογούνται επίσης οι πράξεις με τις οποίες το αποφασίζον όργανο αρνείται να συμμορφωθεί προς προηγούμενη γνωμοδότηση

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΕΙΣ

Πράξεις προπαρασκευαστικού χαρακτήρα που στερούνται εκτελεστότητας. Υπάρχει η συμμετοχή άλλου οργάνου εκτός του αποφασίζοντος που εισφέρει δικές του κρίσεις → συνήθως ειδικές, τεχνικές γνώσεις.

Είδη γνωμοδότησης : α) απλές

                                β) σύμφωνες

                                γ) υποχρεωτικές

α) απλή : το αποφασίζον όργανο δεν υποχρεούται να ακολουθήσει το περιεχόμενο της γνωμοδότησης αλλά μπορεί να αποφασίσει διαφορετικά με την υποχρέωση αιτιολογίας

β)  σύμφωνη: αν εκδοθεί από το γνωμοδοτικό όργανο το αποφασίζον - ενεργεί σύμφωνα με αυτή

                  - δεν ενεργεί

Αν δεν επιδοθεί ή εκδοθεί αρνητική γνώμη το αποφασίζον όργανο κωλύεται να εκδώσει διοικητική πράξη(≈ veto). Κατά κανόνα η γνωμοδότηση δεν μπορεί να προσβληθεί με αίτηση ακυρώσεως γιατί στερείται εκτελεστότητας. Η πάγια νομολογία του ΣτΕ δέχεται ωστόσο ότι η σύμφωνη αρνητική γνώμη είναι εκτελεστή πράξη.

(σύμφωνη = ρητά αναφέρεται στο νόμο, προκύπτει με συνάφεια)

Στη διακριτική ευχέρεια του αποφασίζοντος, το γνωμοδοτικό όργανο δεν κατευθύνει την ευχέρεια αλλά εισφέρει ειδικές γνώσεις για να κατευθύνει το αποφασίζον όργανο

γ) υποχρεωτική: η γνώμη του γνωμοδοτικού οργάνου, δεσμεύει απόλυτα το αποφασίζον όργανο και ως εκ τούτου συνιστά εκτελεστή πράξη.

Έναρξη διαδικασίας γνωμοδότησης (επηρεάζει τη νομιμότητα της πράξης)

i.             Εάν δεν τηρηθεί η διαδικασία γνωμοδότησης υπάρχει παράβαση ουσιώδους τύπου της διαδικασίας κάτι που συνιστά λόγο παρανομίας της διοικητικής πράξης.

Εκούσια γνωμοδότηση μπορεί να ζητηθεί από το αποφασίζον όργανο και πάντα είναι απλή.

Διαδικασία: το αποφασίζον θέτει «ερώτηση» στο γνωμοδοτικό (δεν είναι διοικητική πράξη αλλά προπαρασκευαστική, διαδικαστική). Εάν το γνωμοδοτικό εντός εύλογου διαστήματος δεν ασκήσει την αρμοδιότητα, εκδίδει το αποφασίζον διοικητική πράξη.

Πρόταση: → θετική : α) ακολουθεί

                                         β) δεν εκδίδει διοικητικές πράξεις

                    →  αρνητική

Γίνεται με πρωτοβουλία του προτείνοντος οργάνου και όχι του αποφασίζοντος  

ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

Η διοίκηση δε μπορεί να επικαλεστεί μια πράξη με δυσμενείς συνέπειες χωρίς να την έχει κοινοποιήσει πρώτα.

Δημοσιευτέα Διοικητική Πράξη (ατομική): αν δεν δημοσιευτεί, θεωρείται ότι δεν υπάρχει

Κανονιστικές πράξεις: απαραίτητος συστατικός (→ απόκτηση υπόστασης) τύπος είναι η Δημοσίευση. Εάν δε δημοσιευτεί θεωρείται ανυπόστατη.

Μορφή δημοσίευσης: Συνήθως στην ΕτΚ

Νομολογία (ΣτΕ): δημοσίευση με τέτοιο τρόπο που να επιτυγχάνεται η γνώμη του ενδιαφερομένου κύκλου προσώπων. Είναι δυνατόν η κανονιστική πράξη να δημοσιεύεται με άλλο τρόπο(προβλέπει ο νόμος).

Π.χ. ανάρτηση σε Πίνακα Ανακοινώσεων Υπουργείου δημοσίευση σε ημερήσιο Τύπο → αρκεί να είναι τρόπος κατάλληλος για να περιέλθει σε γνώση του ενδιαφερόμενου

Ζητήματα απόλυτης εθνικής άμυνας: εξαίρεση από την υποχρεωτική δημοσίευση → Οι κανονιστικές αποφάσεις του δημοτικού συμβουλίου δημοσιεύονται στον πίνακα ανακοινώσεων του δήμου.

Ημερομηνία πραγματικής κυκλοφορίας ΦΕΚ

Οι ατομικές πράξεις γενικού περιεχομένου είναι κατά κανόνα οι δημοσιευτέες εάν το προβλέπει ο νόμος

Πότε λήγει η ισχύς της διοικητικής πράξης;

1.   εάν ακυρωθεί από το Δικαστήριο. Η ακύρωση ισχύει αναδρομικά → σαν να μην υπήρχε ποτέ.

2.   εάν ανακληθεί → η ανάκληση λειτουργεί ex tunc

3.   όταν παρέλθει το χρονικό διάστημα ισχύος της (π.χ. άδεια οδήγησης)

4.   προσωποπαγής διοικητική πράξη: άρρηκτα συνδεδεμένη με ορισμένο πρόσωπο – πολίτη (π.χ. διαβατήριο)

πραγματοπαγής διοικητική πράξη: άρρηκτα συνδεδεμένης με αντικείμενο (π.χ. πράξη κήρυξης κτηρίου ως διατηρητέου)

Εάν πάψει να υπάρχει το πρόσωπο ή το αντικείμενο

5.   Όταν η διοικητική πράξη εξαντλεί το περιεχόμενο της με μία πράξη(π.χ. άδεια κατεδάφισης)

Πρόσθετοι – παρεπόμενοι ορισμοί της διοικητικής πράξης

Πολλές φορές οι πρόσθετοι ορισμοί μπορούν:

α) να αλλάξουν το περιεχόμενο μιας πράξης (προϋποθέσεις και συνέπειες)

β) να συναρτούν

γ) να επιβάλλουν πρόσθετες

Ερώτημα: Είναι νόμιμο να τίθενται πρόσθετοι ορισμοί;

Επιτρέπεται η προσθήκη τους εφόσον συνάδουν προς το νόμο που προβλέπει τη συγκεκριμένη πράξη. Άλλοτε:

α) ο νόμος απαγορεύει στη Διοίκηση να επιβάλλει πρόσθετους ορισμούς

β) η επιβολή τους δεν συνάδει προς τη φύση και το σκοπό της πράξης

Προϋποθέσεις: 

1.   να μην παραβιάζει (ο πρόσθετος όρος) διατάξεις της πράξεις.

2.   να βοηθά στην επίτευξη του σκοπού.

π.χ. για να ισχύει μια άδεια οδήγησης πρέπει (αίρεση) να πληρώνει ο κάτοχος τους φόρους του

ΣΥΝΔΕΣΗ ΟΡΩΝ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΩΝ ΑΣΧΕΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΚΟΠΟ ΤΗΣ ΠΡΑΞΗΣ → ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ

Ποιοι είναι; (οι πρόσθετοι όροι)

α) προθεσμίες: → χρονική ισχύς διοικητικής πράξης

β) αιρέσεις: → αναβλητικές: όταν πληρωθεί ο όρος που θέτει (μέλλον και αβέβαιο γεγονός) η διοικητική πράξη παράγει έννομες συνέπειες

διαλυτικές: όταν πληρωθεί ο όρος που θέτει η διοικητική πράξη παύει να υφίσταται

Αιρέσεις είναι νοητές μόνο στα πλαίσια διακριτικής ευχέρειας

γ) όρος: η παραγωγή έννομων συνεπειών της διοικητικής πράξης εξαρτάται από την τήρηση ορισμένης συμπεριφοράς από τον πολίτη.

π.χ. πράξεις αφήγησης κρατικής ενίσχυσης σε επιχειρηματικά σχέδια → θα πάρεις 10 εκατομμύρια € κρατική επιχορήγηση, αν φτιάξεις εργοστάσιο με 50 εργάτες για 10 χρόνια.

Συνέπεια:  δυνατότητα ανάκλησης από τη Διοίκηση ευμενούς ρύθμισης που προέβη.

δ) επιφύλαξη ανάκλησης: διάταξη που ορίζει – προειδοποιεί τον αποδέκτη για ανάκληση πράξης, εάν δεν πληρωθούν ορισμένες προϋποθέσεις.

Ο αποδέκτης δεν μπορεί να επικαλεσθεί την αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης.

Πρόσθετοι ορισμοί → συνδέονται με την ανάκληση

ΑΝΑΚΛΗΣΗ

Η διοίκηση παίρνει πίσω την πράξη που εξέδωσε

Η ίδια η ανάκληση αποτελεί και η ίδια διοικητική πράξη με περιεχόμενο που εξαφανίζει την προηγούμενη.

«actus contrarius»: νέα διοικητική πράξη που έχει η ίδια νομική φύση αλλά αναιρεί την ανακαλούμενη

Τεκμήριο νομιμότητας: η διοικητική πράξη παράγει έννομες συνέπειες ως τη στιγμή που: α) ανακαλούνται

                                           β) ακυρώνονται

ΑΝΑΚΛΗΣΗ: παύουν να παράγουν έννομες συνέπειες ex nunc (από τη στιγμή που ανακαλούνται)

ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ → ΑΝΑΚΛΗΣΗ

ΚΑΝΟΝΙΣΤΙΚΕΣ ΠΡΑΞΕΙΣ → ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ (η κατάργηση μπορεί να γίνει αναδρομικά μόνο αν το ορίζει η εξουσιοδοτική ρύθμιση).

Η ανάκληση είναι  ευμενής ή δυσμενής μόνο σε συνάρτηση προς το περιεχόμενο της ανακαλούμενης.

ΑΝΑΚΑΛΟΥΜΕΝΗ                           ΑΝΑΚΛΗΤΙΚΗ

Ευμενής                      →                    Δυσμενής  

Δυσμενής                   →                     Ευμενής

Θεμελιώδεις αρχές:  

1.   αρχή της νομιμότητας της διοίκησης: παράνομες διοικητικές πράξεις δεν πρέπει να υπάρχουν στο νομικό κόσμο, απαιτείται η εξαφάνισή τους και αντίστοιχα υπάρχει τάση διατήρησης των νόμιμων διοικητικών πράξεων

ανάκληση:

-      αν είναι παράνομη διοικητική πράξη → αναδρομική ανάκληση

-      αν όχι ( νόμιμη) → ex nunc

2.   αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης:

ο ιδιώτης που εμπιστεύτηκε μια ευμενή διοικητική πράξη(α), δεν την προκάλεσε κακόβουλα(β), η διοικητική πράξη παρήγαγε τέτοιες έννομες συνέπειες ή διατάγματα δημόσιου ή ιδιωτικού δικαίου(γ) και παρήλθε εύλογος χρόνος (δ) → ο ιδιώτης προστατεύεται και η ανάκληση αντίκειται στην αρχή της χρηστής διοίκησης : (όψη της Αρχής του κράτους δικαίου με την ουσιαστική έννοια του όρου)

π.χ. χορήγηση οικοδομικής άδειας → μεταπωλήσεις → σπίτια → ενοίκια κτλ. Μετά από 25 χρόνια η Διοίκηση λέει ότι η άδεια ήταν παράνομη; → θα ανατραπούν όλα τα αποτελέσματα

π.χ. φάρμακο δεκαετίας του 1960 παυσίπονο που έπαιρναν έγκυες και είχε επιπτώσεις στα παιδιά

άδεια κυκλοφορίας → ευμενής

παράνομη πράξη → ανακαλείται

νόμιμη πράξη → διατηρείται

Διοικητικές προσφυγές → τρόπος ελέγχου διοικητικής πράξης

    α) απλές : 24 ΚΔΔ → δε χρειάζεται να προβλέπονται από                                            

ειδική διάταξη του νόμου

   β) ειδικές : → ρυθμίζονται ειδικά στο νόμο και το όργανο ασκεί έλεγχο νομιμότητας

   γ) ενδικοφανής :  → το όργανο κάνει νέα έρευνα υπόθεσης    → έλεγχος νομιμότητας και σκοπιμότητας όργανο → μπορεί να είναι το ίδιο με αυτό που εξέδωσε ή άλλο του ίδιου ΝΠΔΔ. Οι πράξεις που εκδίδονται είναι εκτελεστές. Η προσβαλλόμενη ενσωματώνεται. Προβλέπεται από τον εξουσιοδοτικό νόμο και  δεν ονομάζεται συνήθως ενδικοφανής, αλλά ένσταση. Η Διοίκηση γι΄ αυτό οφείλει βάσει του 16 ΚΔΔ, οφείλει να ενημερώσει τον ιδιώτη. Εάν αυτό δεν γίνει , χάνει την υποχρεωτικότητα της η ίδια η προσφυγή και υπάρχει δυνατότητα του διοικουμένου να υποβάλλει αίτηση ακυρώσεως. Εάν ο διοικούμενος δεν ικανοποιηθεί από το περιεχόμενο της απόφασης επί της ενδικοφανούς προσφυγής, μπορεί να προστατευθεί από το δικαστήριο.

Νομικό καθεστώς που διέπει τις πράξεις/ αποφάσεις επί των ενδικοφανών προσφυγών.

Οι διοικητικές προσφυγές στρέφονται κατά εκτελεστών πράξεων   

ΠΡΑΞΕΙΣ ΟΤΑ ( εποπτεία)

1.   Η εποπτεία επί των πράξεων : αφορά τη νομιμότητα των πράξεων των Δημοτικών / Κοινοτικών οργάνων → κατασταλτική εποπτεία = ακύρωση πράξεων εκτελεστών

« Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας» και Επιτροπή Εποπτείας

Οι πράξεις εντός 10 ημερών κατατίθεται στον Γ.Γ.Π. και αυτός

όσες αιτιολογημένα θεωρεί ότι είναι παράνομες  (έλεγχος νομιμότητας), στέλνει στην Επιτροπή που τις εξετάζει ξανά και αποφασίζει.

αποκλειστικός χαρακτήρας προθεσμίας → αν παρέλθει υπάρχει προθεσμία αρμοδιότητας

ακύρωση πράξης → εκτελεστή πράξη → μπορεί να προσβληθεί, Η απόφαση της Επιτροπής κοινοποιείται αυτεπαγγέλτως.

Ο έλεγχος μπορεί να γίνει και κατ’ όπιν ειδικής διοικητικής προσφυγής στην Επιτροπή. Εάν αυτή δεν απαντήσει – εκδώσει πράξη μετά την προθεσμία, ο διοικούμενος μπορεί να προσβάλλει την αρχική διοικητική πράξη.

Ø  απόρριψη ειδικής προσφυγής (εκτελεστή πράξη) → εντός 20 ημερών (μόνο έλεγχος νομιμότητας) → εφαρμογή αρχικής πράξης → στην απόρριψη ενσωματώνεται η αρχική → ο διοικούμενος μπορεί στο δικαστήριο (προσβάλλει την απόρριψη) να ζητήσει έλεγχο της απορριπτικής διοικητικής πράξης ΑΡΑ έλεγχο νομιμότητας και έλεγχο ουσιαστικών προϋποθέσεων ( γιατί διατηρούνται οι πλημμέλειες.)

2.   Η εποπτεία επί των προσώπων: (ως οργάνων των ΟΤΑ)

                 Ποινές:  

              1. αργίας

              2. έκπτωση λόγω μη εκτέλεσης και απουσίας

              3. διοικητικό μέτρο αργίας κατ’ όπιν αμετάκλητου                                                           βουλεύματος ή κλήσης.

1- 2 → ποινές που επιβάλλονται λόγω συγκεκριμένης συμπεριφοράς → ¨ υποκειμενικότητα¨. Άρα απαιτείται αιτιολογία και προηγούμενη ακρόαση (μεταβληθεί ποινή) και σύμφωνη γνώμη επιτροπής.*

3 → ποινή που επιβάλλεται ανεξάρτητα υπαιτιότητας. Ο Γ.Γ.Π. οφείλει να επιβάλει το μέτρο της αργίας εφόσον υπάρχει παραπομπή χωρίς προηγούμενη απόφαση. Εδώ υπάρχει δεσμία αρμοδιότητα.

* Πρόεδρος Πρωτοδικών και 2 πρωτοδίκες ( οικείο πολιτικό δικαστήριο) και Διευθυντής Εσωτερικής Περιφέρειας και ένας αιρετός εκπρόσωπος Δήμων και Κοινοτήτων.

Κατά των αποφάσεων του Γ.Γ.Π ασκείται ενδικοφανής προσφυγή ενώπιον του Υπουργού

 → ανασταλτική προθεσμία :

     - εξαφάνιση ποινής

 - απόρριψη προσφυγής

 - μετρίαση ποινής

Εντός 20 ημερών μπορεί να υπάρξει προσφυγή ουσίας στο ΣτΕ από τον διοικούμενο → ανασταλτική προθεσμία

→ δικαστής ουσίας

ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

1. αποκέντρωση: τα ΝΠΔΔ δεν ασκούν όλα τις δραστηριότητές τους σε όλη την Επικράτεια. Κάποια την ασκούν (αρμοδιότητα)

στην περιφέρεια.

σε όλη την επικράτεια → ΚΕΝΤΡΙΚΑ

περιφέρεια → ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ

Τα κεντρικά έχουν καθ’ ύλη αρμοδιότητα

Τα περιφερειακά έχουν κατά τόπο αρμοδιότητα

Ανάλογα με τα θέματα έχουν γενικότερη και ειδικότερη αρμοδιότητα.

Περιφερειακά όργανα ασκούν την αρμοδιότητα σε:

-      παράλληλες περιφέρεις → ίδιου βαθμού αλλά διαφορετικές

-      επάλληλες περιφέρειες → ιεραρχική διαβάθμιση

ΣΚΟΠΟΙ:

1)   αποσυμφόρηση διοικητικών ενεργειών

2)   τα περιφερειακά όργανα πρακτικά είναι πιο κοντά στον πολίτη και τα ζητήματά του → αρχή εγγύτητας και αρχή επικουρικότητας

3.   δημοσιονομική και διοικητική αυτοτέλεια: Το κράτος ως και ΝΠ ασκεί τις αρμοδιότητες με διοικητικές υπηρεσιακές μονάδες και Υπουργεία. Τα χρηματικά μέσα για τη λειτουργία τους προβλέπονται στον προϋπολογισμό. Τα κονδύλια του προϋπολογισμού που πάνε στις υπηρεσιακές μονάδες είναι ειδικός προϋπολογισμός. Διαφέρουν από τις ανεξάρτητες διοικητικές αρχές γιατί δεν έχουν ελεγκτικό σκοπό αλλά κάλυψη κάποιου σκοπού – δικό τους προϋπολογισμό –δικά τους όργανα αλλά υπόκεινται σε ιεραρχικό έλεγχο (τα όργανα). Έχουν δικό τους προϋπολογισμό (λογιστήριο, χημείο, γραμματεία Υπουργικού Συμβουλίου, κρατικό λαχείο, τυπογραφείο).

ΑΝΑΚΛΗΣΗ

Α: 1) νομίμων

    2)παρανόμων

Β: 1) ευμενών

    2)δυσμενών

Α: παράνομες:  [κανόνας]

i.             οι διοικητικές πράξεις όταν είναι παράνομες ανακαλούνται ελεύθερα (κατά διακριτική ευχέρεια της διοίκησης) → αρχή νομιμότητας

εξαίρεση: Εάν πρόκειται για ευμενή δεν υπάρχει δικαίωμα ανάκλησης όταν αυτό το απαγορεύει η δικαιολογημένη εμπιστοσύνη του πολίτη (χρηστή διοίκηση) [1]. Όταν η διοικητική πράξη δεν έχει προκληθεί με δόλια ενέργεια του ιδιώτη [2]. Όταν έχουν προκληθεί δικαιώματα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου ή [3] όταν πρόκειται για προστατευμένη πραγματική κατάσταση ή όταν παρέλθει το εύλογο χρονικό διάστημα (έως και 5 έτη, όχι λιγότερο) απαγορεύεται η ανάκληση παράνομων ευμενών διοικητικών πράξεων.

Πρέπει να συντρέχουν ΣΩΡΕΥΤΙΚΑ

ii.           Ο κανόνας αυτός κάμπτεται όταν η ανάκληση γίνεται προς συμμόρφωση με ακυρωτική απόφαση δικαστηρίου (δυνατή πάντα η ανάκληση)

iii.          Για προστασία του δημόσιου συμφέροντος (πάντα δυνατή η ανάκληση)

Οι πράξεις που στηρίζονται στην ακυρωθείσα ή ανακαλούνται η προσβάλλονται.

Η μη ανάκληση παράνομων διοικητικών πράξεων δεν συνιστά παράλειψη νόμιμης οφειλόμενης ενέργειας γιατί μιλάμε για διακριτική ευχέρεια.

εξαιρέσεις:  [1] ασφαλιστικό δίκαιο (δίκαιο κοινωνικών ασφαλίσεων) → πάντα η δυσμενής παράνομη πρέπει να ανακαλείται

[2] α: ατομικές διοικητικές πράξεις που ακυρώθηκαν, εκδόθηκαν βάσει κανονιστικής πράξης χωρίς εξουσιοδοτικό έρεισμα (έχει κριθεί)

β: ατομικές διοικητικές πράξεις που ακυρώθηκαν, επειδή εκδόθηκαν βάσει διάταξης που έχει χαρακτηριστεί ως αντισυνταγματική.

(ΣτΕ αποφ. 2176/ 2004)Οι όμοιες (ομοειδείς) με αυτές ακυρωθείσες πράξεις είναι υποχρεωτικό να ανακληθούν, εφόσον εκδόθηκαν βάσει της ίδιας κανονιστικής πράξης, ή αντισυνταγματικής διάταξης εφόσον έχει υποβληθεί αίτημα εντός εύλογου χρόνου από τη δημοσίευση της ακυρ. απόφασης μετά από συνεκτίμηση τυχόν λόγων δημοσίου συμφέροντος και ανάγκες καλόπιστων τρίτων (θα ανακαλέσει ή όχι).

• Εάν ο νομοθέτης απαγορεύσει την ανάκληση διοικητικών πράξεων παράνομων → η αρχή της νομιμότητας υπαγορεύει την ανάκληση διοικητικών πράξεων. Βάσει αυτής λειτουργεί η διοίκηση (αποφ. ΣτΕ 2403/97).
• Οι παράνομες ευμενείς πράξεις δεν ανακαλούνται εάν περιέχουν περιοδικές παροχές εάν η ανάκληση δημιουργεί βιοτικούς κινδύνους για τη ζωή και την οικογένειά του.

Β: νόμιμες: κατ’ αρχήν δεν ανακαλούνται → ό ,τι είναι νόμιμο διατηρείται (αρχή νομιμότητας). Ανακαλούνται μόνο όταν υπάρχει ανάγκη προστασίας δημοσίου συμφέροντος.

Απλά απαιτείται αιτιολογία.

Η ανάκληση νόμιμης διοικητικής πράξης είναι δυνατή όταν υπάρχει (α) στο σώμα της επιφύλαξης ανάκλησης ή (β) όταν ο ιδιώτης δεν πληροί τους όρους της πράξης (πρόσθετοι ορισμοί) ή (γ) όταν δεν τηρούνται προϋποθέσεις για την έκδοση διοικητικών πράξεων και αναφέρεται στ δημόσιο συμφέρον η (δ) όταν συμφωνεί με την ανάκληση, ο ενδιαφερόμενος (αίτημα ιδιώτη για ανάκληση.)

π.χ. αρχικά δίνεται νόμιμα άδεια ίδρυσης χρηματιστηριακής εταιρείας αλλά, μετά τα πρόσωπα που την απαρτίζουν υποπίπτουν σε αδικήματα και στερούνται ήθους και αξιοπιστίας.

→ Διακριτική ευχέρεια    

Η ανάκληση λειτουργεί ex nunc (από τώρα για το μέλλον)

Η ανάκληση παρανόμων λειτουργεί αναδρομικά.

Αίτημα ανάκλησης → απλή προσφυγή → αίτηση θεραπείας

Εάν η διοίκηση αρνηθεί → βεβαιωτική πράξη

Εάν η διοίκηση δεχθεί και εξετάσει τα πραγματικά περιστατικά → διοικητική πράξη

π.χ. για τη μετάταξη δημοσίου υπαλλήλου αποφασίζει ο Χ διοικητ. του ΝΠ κατ’ όπιν γνωμοδότησης του συμβουλίου

άρθρο 21 ΚΔΔ → (α) εφόσον η διοικητική πράξη που εκδόθηκε είναι «παράνομη»** ΔΕΝ απαιτείται για την ανάκληση,  η τήρηση της διαδικασίας έκδοσης.

                                (β) εφόσον η διοικητική πράξη είναι «παράνομη»  ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ εκ νέου τήρηση της διαδικασίας έκδοσης

**εξαίρεση: τήρηση εκ νέου της διαδικασίας όταν η παράνομη πράξη βασίζεται σε νέα εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών (π.χ. αρχική άρνηση κήρυξης ως διατηρητέου και μετά κήρυξη με νέα εκτίμηση)

Ποιος ανακαλεί;

π.χ. πράξη αρμοδιότητας Υπουργού ΥΠΕΧΩΔΕ εκδίδεται από Υπουργό Πολιτισμού: την ανάκληση κάνει και ο Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ και ο Υπουργός Πολιτισμού

Ανάκληση: από αυτόν που εξέδωσε ή από αυτόν που είναι αρμόδιος να την εκδώσει.

Η ανακλητική έχει αντίθετη φορά από την ανακαλούμενη

Εάν η ανακλητική = δυσμενής → η ανακαλούμενη = ευμενής

Εάν η ανακλητική = ευμενής  → η ανακαλούμενη = δυσμενής → ( και αιτιολογία και δικαίωμα προηγούμενης ακρόασης εάν η διάταξη απαιτεί)

ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥ

Πολλές φορές η διοίκηση δημιουργεί ζημία σε ιδιώτες. Απαιτείται λοιπόν, η ύπαρξη θεσμού για αποκατάσταση ζημιών που προκαλούνται από πράξεις ή παραλείψεις της Διοίκησης.

Κράτος δικαίου: (Γώγος) εξωσυμβατική ευθύνη κράτους.  Εισαγωγικός Νόμος Α.Κ. άρθρο 105

Άλλη άποψη (Σπηλιωτόπουλος):  ο θεσμός βασίζεται στην αρχή της ισότητας ως προς τα δημόσια βάρη → ο πληττόμενος επιβαρύνεται περισσότερο σε σχέση με άλλους και πρέπει να αποκαθίσταται.

→ Συνταγματικά κατοχυρωμένη η αστική ευθύνη του Δημοσίου

Προϋποθέσεις 105 Εις.Ν.Α.Κ

Α: 

1.   ύπαρξη παράνομης πράξης ή παράλειψης =

α) διοικητική πράξη – β) παράλειψη οφειλόμενης νόμιμης ενέργειας : → παράλειψη διοικητικής πράξης

                 → σιωπηρή άρνηση

                 → δεσμία αρμοδιότητα

                 → παρέλευση χρονικού διαστήματος

γ) παράνομη υλική ενέργεια – δ) ή παράλειψη νόμιμης υλικής ενέργειας

ε) κυβερνητικές πράξεις : [αφορούν τη διαχείριση πολιτικής εξουσίας και δεν προσβάλλονται με αίτηση ακυρώσεως αλλά θεμελιώνουν αστική ευθύνη (όταν είναι παράνομες)]

Σε μία πληροφοριακή πράξη χωρίς εκτελεστότητα ΜΠΟΡΕΙ να θεμελιωθεί

«παράνομη»: στερείται νομιμότητας :

-      αντίκειται σε διάταξη: νόμου, κοινοτικού δικαίου, Σ, πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, γενικές αρχές διοικητικού δικαίου.

-      λόγος ακυρώσεως

-      να μην είναι σύμφωνη με διάταξη

Αρχή χρηστής διοίκηση: (γενική αρχή)

Η διοίκηση κατά την άσκηση της αρμοδιότητας πρέπει να εφαρμόζει τους κανόνες τέχνης και επιστήμης και να είναι επιμελής, ούτως ώστε , να μην βλάπτονται τα δικαιώματα των ιδιωτών.

Ιεραρχία των γενικών αρχών :

i.             όσες προβλέπονται από το Σ.: αρχή της ισότητας – αναλογικότητας – κράτος δικαίου= ανώτερες του κοινού νόμου

ii.           όσες δεν προβλέπονται από το Σ.: κατώτερες του κοινού νόμου

π.χ. παράλειψη λήψης μέτρων προστασίας → παράλειψη υλικής πράξης – όχι επιμέλεια ως γενική αρχή

ΟΧΙ ΠΑΡΑΝΟΜΙΑ ΣΕ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΝΩΤΕΡΗΣ ΒΙΑΣ

Β:

2.   ζημία = περιουσιακή – υλική ή ηθική, ή ψυχική οδύνη. Εδώ εφαρμόζονται αναλογικά και οι διατάξεις περί αδικοπραξίας

-      αποθετική ζημία: διαφυγόν κέρδος (προσδοκώμενο κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων)

-      μελλοντικές ζημίες: αποκαθίστανται όταν η επέλευσή τους θα επέλθει άμεσα κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων

Ατομική πράξη γενικού περιεχομένου: πράξη που απευθύνεται μεν σε μεγάλο αριθμό προσώπων τα οποίο όμως μπορούν να προσδιοριστούν π.χ. με κλήση για στράτευση

Το καθεστώς τους είναι όμοιο με των ατομικών.

Κανονιστική: δεν είναι δυνατόν a priori να καθοριστούν

Απλά ο δικαστής έχει θεωρήσει τέτοιες τις οικοδομικές πράξεις.

ΣτΕ → :

-Καθ’ ο μέρος οι πράξεις ρυθμίζουν τους οικοδομήσιμους ή μη οικοδομήσιμους χώρους = ατομική πράξη γενικού περιεχομένου

- Όροι οικοδόμησης = κανονιστική πράξη

Στις ατομικές (γενικού περιεχομένου) ισχύει το τεκμήριο νομιμότητας, δηλαδή όταν παρέλθει η προθεσμία ελέγχου η πράξη λειτουργεί κανονικά. Εάν οι οικοδομικές διατάξεις ήταν κανονιστικές, θα υπόκεινται σε διαρκή έλεγχο νομιμότητας και θα ανατρέπονταν οι σχέσεις που βασίστηκαν σ’ αυτή.

Ατομική πράξη γενικού περιεχομένου: όχι γνωστοί αποδέκτες, αλλά μπορούν να προσδιοριστούν έστω θεωρητικά.

≠

Σώρευση ατομικών πράξεων: πολλές ατομικές πράξεις σε έναν κατάλογο π.χ. πολλές πράξεις διορισμού με γνωστούς αποδέκτες

1^ος ΒΑΘΜΟΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ

Προεδρικά διατάγματα: 410/ 1995

                        Νόμος: 2539/ 1997

                        Νόμος: 3463/ 2006

Αρχικά ο δήμος και μετά η κοινότητα.

Η ίδρυση νέας κοινότητας δεν αποτελεί κοινή τοπική υπόθεση αλλά κρατική.

Τοπική υπόθεση: (ΣτΕ) → πρέπει να συμβάλει προεχώντως ή κυρίως στην προαγωγή συμφερόντων των κατοίκων των ΟΤΑ και να μπορεί να κατανεμηθεί όχι σε ευρύτερη περιφέρεια, αλλά στην περιοχή εντός της περιφέρειας.

π.χ. όχι καθορισμός εορτών μια πόλης

       ναι απορρίμματα

Αρμοδιότητες:

1.   κατασκευή έργων οδοποιίας, φωτισμού, χώρων πρασίνου, κοιμητηρίων, χώρων άθλησης , απορρίμματα

2.    ίδρυση και λειτουργία χρήσης

3.   επισκευή και συντήρηση σχολικών κτηρίων

4.   λειτουργία parking

5.   έλεγχος τηρήσεως διατάξεων καθαριότητας

6.   αρμοδιότητα επί των κέντρων υγειονομικού ενδιαφέροντος

7.   καθαριότητα και διαχείριση απορριμμάτων

    - Δυνατή η μεταβίβαση κρατικής αρμοδιότητας σε όργανο    ΟΤΑ  με κανονιστική πράξη (χωρίς επιφύλαξη νόμου)

-      Δυνατή η παραχώρηση εξουσίας Δήμου σε ιδιώτη (ΝΠΙΔ)

   Δεν μπορούν να παραχωρούν αυστηρά κρατικές αρμοδιότητες (ΣτΕ)

π.χ. αστυνόμευση: ασκείται αυστηρά από ΝΠΔΔ

Νομοθετική εξουσιοδότηση → κανονιστικές πράξεις για οργάνωση και λειτουργία λαϊκών αγορών – καθαριότητα – ύδρευση – ηχορρύπανση

Έχουν εκτεταμένη γνωμοδοτική αρμοδιότητα σε θέματα περιβάλλοντος

Αποκέντρωση  → ΝΠΔΔ όχι όργανο

ΟΡΓΑΝΑ:

1. Δημοτικό Συμβούλιο
2. Νομαρχιακή Επιτροπή
3. Κοινοτικό Συμβούλιο

1-3 γενική αρμοδιότητα

2 → ειδική αρμοδιότητα – ρητή πρόβλεψη

Ο δήμαρχος έχει ειδική αρμοδιότητα

Ιδιαίτερα όργανα:

a)    Τοπικά Συμβούλια Δημοτικών Διαμερισμάτων (κατ’ όπιν συνένωσης δήμων).

Συμμετέχουν στις συνεδριάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων και γνωμοδοτική αρμοδιότητα

Πληθυσμός> 150.000 η διαίρεση σε δημοτικά διαμερίσματα → Συμβούλιο Διαμερίσματος

Ρόλος: οργάνωση διαβουλεύσεων με οργ. συμφερόντων

Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων ΟΤΑ στα όργανα συμφερόντων

Οι εκλογικές διαφορές από τις εκλογές ΟΤΑ αποτελούν διαφορές ουσίας που παραπέμπονται στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια. Η απόφαση προσβάλλεται στο ΣτΕ

Έσοδα: α) τακτικά → ακίνητη περιουσία

                           → τέλη: παροχή δημότη για χρήση υπηρεσιών και ανταποδοτικά (εντάσσονται στους τακτικούς πόρους)

β) έκτακτα → δωρεές, κληροδοτήματα

                 → εκποίηση

Δαπάνες: υποχρεωτικές → έξοδα λειτουργίας – κατάρτιση προϋπολογισμού που συντάσσεται από Δημοτική Επιτροπή, που ψηφίζεται από το Δημοτικό Συμβούλιο και ελέγχεται από τον Γ.Γ.Π

→ νομική φύση: κανονιστική πράξη διοικητικού οργάνου

Υπάλληλοι: → τακτικοί

                   → συμβασιούχοι

Οι Δήμοι και οι Κοινότητες μπορούν να ιδρύσουν ΝΠΔΔ π.χ. φιλαρμονικές, ωδεία, ιδρύματα. Ίδρυση με διατάγματα κατ’ όπιν ψηφοφορίας Δημοτικού Συμβουλίου και πρόταση Υπουργού. Τα άλλα με απόφαση του Γ.Γ.Π

Ίδρυση δημοτικών και κοινοτικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου/ Ιδιωτικού Δικαίου → Δημοτικές Επιχειρήσεις

Δυνατότητα Δήμων/ Κοινοτήτων για δημιουργία δημοτικών έργων – έλεγχος νομιμότητας από Γ.Γ.Π

Σύνδεσμος ΟΤΑ = ΝΠΔΔ , όχι ΟΤΑ

≠

Τοπικές Ενώσεις Δήμων και Κοινοτήτων: συστήνονται σε κάθε νομό → ΝΠΙΔ, έχουν συμβουλευτικές αρμοδιότητες

Κεντρική Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων

Ν. 2218/ 1994 → υποχρεωτική ίδρυση αναγκ. δήμων και κοινοτήτων σε γεωγραφική περιφέρεια συγκεκριμένη → Υποχρ. Σύνδεσμοι → ΝΠΔΔ